Vaak krijg ik de vraag wanneer ik het heb over EMDR therapie: “is dat met die piepjes?” of “dat is toch een soort hypnose?” Mensen hebben ergens wel gehoord van EMDR therapie, maar weten niet precies wat het is of hoe het werkt. Laat me je in deze blog meer vertellen over EMDR, zodat je op je gemak kunt teruglezen en het hopelijk veel duidelijker wordt: wat EMDR is, hoe het werkt, waarvoor het ingezet kan worden en wat de effecten zijn.
Ontstaan van EMDR
EMDR, oftewel Eye Movement Desensitization and Reprocessing is ontwikkeld door Francine Shapiro in 1980. Ze ontdekte per toeval dat oogbewegingen bepaalde nare herinneringen minder intens maakten. Dit gebeurde tijdens een wandeling waarbij ze aan een nare herinnering dacht en met haar ogen de bomen aan het tellen was. Ze merkte dat de vervelende gevoelens veel minder werden. Ze is dit verder gaan onderzoeken en heeft vervolgens EMDR ontwikkeld als een gestructureerde behandelingsmethode voor mensen die lijden aan trauma’s, angststoornissen, fobieën en andere emotionele problemen.
Voor wie is EMDR therapie geschikt?
In eerste instantie werd EMDR voornamelijk gebruikt bij mensen met posttraumatische stressstoornis (PTSS). De behandeling richtte zich op het verminderen van de emotionele lading van traumatische herinneringen, zodat ze minder verstorend waren voor het dagelijks leven van de persoon.
Tegenwoordig wordt EMDR echter ook breder ingezet. Het wordt gebruikt bij mensen met enkelvoudig trauma, zoals een auto-ongeluk, een gewelddadige overval of een nare ervaring op het werk. Maar het kan ook effectief zijn bij mensen met complexere traumatische ervaringen, zoals langdurig misbruik of verwaarlozing.
Hoe werkt EMDR?
EMDR werkt door het aanzetten van ons werkgeheugen, vergelijkbaar met wat er gebeurt tijdens de REM-slaap. Tijdens de REM-slaap verwerken we gebeurtenissen van de dag of week, waardoor we ons beter kunnen aanpassen aan nieuwe situaties. Maar soms, bij heftige gebeurtenissen, of trauma, kan deze verwerking niet goed plaatsvinden, waardoor vervelende gevoelens en reacties aanhouden wanneer we aan die gebeurtenis terugdenken. Het kan zelfs gebeuren dat een op eerste gezicht onbelangrijke situatie, die enigszins gerelateerd is aan het trauma, dezelfde intense gevoelens en reacties oproept.
Stel je bijvoorbeeld voor dat iemand een traumatische ervaring heeft gehad na een auto-ongeluk. Telkens wanneer deze persoon een auto hoort claxoneren, kan het hart sneller gaan kloppen en kan er angst ontstaan, ook al heeft het geluid niets te maken met een gevaarlijke situatie. Dit komt doordat het brein onbewust het geluid koppelt aan het traumatische geheugen en een emotionele en/of lichamelijke reactie veroorzaakt.
Tijdens een EMDR-sessie wordt het werkgeheugen geactiveerd, zodat deze onverwerkte herinneringen en bijbehorende emoties alsnog kunnen worden verwerkt. Dit gebeurt met behulp van externe stimuli, zoals oogbewegingen, geluid (piepjes) of licht (lampje volgen), en soms zelfs door lichte aanrakingen, zoals tappen op de armen of knieën.
Tijdens de behandeling wordt je gevraag om de nare herinnering naar voren te halen, je speelt het af als een film. Je stopt de ‘film’ op het moment dat je het sterkst een vervelend gevoel krijgt in dit moment. Terwijl je je concentreert op de afgesproken stimulus (bijvoorbeeld volgen van de vingers met de ogen). De stimulus houdt je werkgeheugen bezig en de emotionele lading van de herinnering wordt langzaam minder.
Wat zijn de effecten van EMDR?
Bovendien is EMDR geen korte termijnoplossing. Onderzoek heeft aangetoond dat de resultaten op de lange termijn stabiel blijven, wat betekent dat de effecten van de behandeling duurzaam zijn.
EMDR is een effectieve therapie voor PTSS. Studies hebben aangetoond dat EMDR kan helpen om de symptomen van PTSS, zoals flashbacks, nachtmerries en angst, te verminderen.
EMDR kan ook effectief zijn bij de behandeling van angststoornissen en fobieën. Studies hebben aangetoond dat EMDR kan helpen om de symptomen van angst en fobieën te verminderen.
Dus..
.. als je ooit iemand hoort praten over EMDR en de associatie met piepjes of hypnose hoort, dan hoop ik dat je nu weet waar het over gaat en dat het een bewezen effectieve behandelmethode is voor traumatische ervaringen en andere psychische problemen. Het is een therapie die de vervelende gevoelens en impact van een nare herinneringen of gebeurtenis kan verminderen, waardoor mensen hun leven weer op een positieve manier kunnen oppakken.