EMDR, of Eye Movement Desensitization and Reprocessing, is een psychotherapeutische benadering die in de jaren ’80 is ontwikkeld door Francine Shapiro. Het is ontworpen om mensen te helpen bij het verwerken van trauma’s en andere emotionele problemen. EMDR richt zich op het verminderen van de emotionele lading die aan traumatische herinneringen is verbonden.
Dit gebeurt door middel van gestructureerde sessies waarin de cliënt wordt aangemoedigd om zich te concentreren op de traumatische gebeurtenis terwijl tegelijkertijd bilaterale stimulatie wordt toegepast, meestal in de vorm van oogbewegingen. De therapie is gebaseerd op het idee dat trauma’s niet goed worden verwerkt in het brein, wat leidt tot aanhoudende symptomen zoals angst, depressie en posttraumatische stressstoornis (PTSS). EMDR helpt cliënten om deze herinneringen opnieuw te verwerken, zodat ze minder belastend worden.
Het is een relatief snelle en effectieve behandelmethode die wereldwijd steeds meer erkenning krijgt binnen de geestelijke gezondheidszorg.
Hoe werkt EMDR therapie?
Het proces van EMDR therapie bestaat uit verschillende fasen, die samen een gestructureerde aanpak vormen. In de eerste fase wordt er een uitgebreide anamnese afgenomen, waarbij de therapeut samen met de cliënt de traumatische ervaringen in kaart brengt. Dit helpt om te begrijpen welke specifieke herinneringen en emoties behandeld moeten worden.
Vervolgens wordt er gewerkt aan het opbouwen van een veilige omgeving, waarin de cliënt zich op zijn gemak voelt om deze pijnlijke herinneringen te verkennen. Tijdens de daadwerkelijke EMDR-sessies vraagt de therapeut de cliënt om zich te concentreren op een specifieke traumatische herinnering, terwijl hij of zij tegelijkertijd bilaterale stimulatie toepast. Dit kan in de vorm van oogbewegingen zijn, maar ook door middel van geluid of aanraking.
Dit proces kan leiden tot nieuwe inzichten en een herinterpretatie van de gebeurtenis, waardoor de cliënt beter in staat is om verder te gaan met zijn of haar leven.
De rol van het brein bij traumaverwerking
Het brein speelt een cruciale rol bij het verwerken van trauma’s. Wanneer iemand een traumatische ervaring meemaakt, kan dit leiden tot een verstoring in de normale verwerkingsmechanismen van het brein. De amygdala, die verantwoordelijk is voor het verwerken van emoties, kan overactief worden, terwijl de hippocampus, die helpt bij het vormen van nieuwe herinneringen, niet goed functioneert.
Dit resulteert in een situatie waarin traumatische herinneringen niet goed worden opgeslagen en blijven hangen in het kortetermijngeheugen. EMDR therapie richt zich op het herstellen van deze verstoorde verwerkingsmechanismen. Door middel van bilaterale stimulatie wordt geprobeerd om de verbindingen tussen verschillende delen van het brein te herstellen.
Dit kan leiden tot een betere integratie van traumatische herinneringen in het lange termijn geheugen, waardoor ze minder emotioneel beladen worden. Onderzoek heeft aangetoond dat EMDR effect heeft op de hersenactiviteit, met name in gebieden die betrokken zijn bij emotionele verwerking en geheugen.
De voordelen van EMDR therapie
Een van de belangrijkste voordelen van EMDR therapie is de snelheid waarmee resultaten kunnen worden behaald. Veel cliënten ervaren al na enkele sessies significante verbeteringen in hun symptomen. Dit maakt EMDR een aantrekkelijke optie voor mensen die snel verlichting zoeken van hun klachten.
In vergelijking met traditionele praattherapieën kan EMDR vaak sneller leiden tot duurzame veranderingen in hoe cliënten hun trauma’s ervaren. Daarnaast is EMDR therapie effectief gebleken voor een breed scala aan psychische problemen, niet alleen voor PTSS. Het kan ook nuttig zijn voor mensen die lijden aan angststoornissen, depressieve klachten en zelfs bepaalde fobieën.
De veelzijdigheid van EMDR maakt het een waardevolle behandelmethode binnen de geestelijke gezondheidszorg. Bovendien is het een relatief veilige therapievorm met weinig bijwerkingen, wat het toegankelijk maakt voor veel cliënten.
Voor wie is EMDR therapie geschikt?
EMDR therapie is geschikt voor een breed scala aan mensen die te maken hebben gehad met trauma of emotionele problemen. Het wordt vaak toegepast bij mensen met posttraumatische stressstoornis (PTSS), maar ook bij degenen die lijden aan angststoornissen, depressieve klachten of andere stressgerelateerde aandoeningen. Het is belangrijk op te merken dat EMDR niet alleen voor mensen met ernstige trauma’s is; ook mensen die minder ingrijpende maar nog steeds pijnlijke ervaringen hebben gehad, kunnen baat hebben bij deze therapie.
Bovendien kan EMDR ook effectief zijn voor kinderen en adolescenten. Er zijn aangepaste protocollen ontwikkeld om ervoor te zorgen dat de therapie geschikt is voor jongere cliënten. Dit maakt het mogelijk om vroegtijdig in te grijpen en hen te helpen bij het verwerken van hun ervaringen voordat deze zich verder ontwikkelen tot ernstigere psychische problemen.
Het is echter essentieel dat de therapeut ervaring heeft met het werken met deze leeftijdsgroep om ervoor te zorgen dat de behandeling effectief en veilig is.
Wat kun je verwachten tijdens een EMDR sessie?
De sessie begint met een check-in
De sessie begint meestal met een korte check-in, waarbij je samen met je therapeut bespreekt hoe je je voelt en wat er recentelijk is gebeurd. Dit helpt om een veilige omgeving te creëren en zorgt ervoor dat je therapeut op de hoogte is van eventuele veranderingen in je toestand.
Focus op een traumatische herinnering
Na deze check-in zal je therapeut je vragen om je te concentreren op een specifieke traumatische herinnering. Je wordt aangemoedigd om deze herinnering zo levendig mogelijk op te roepen, inclusief de bijbehorende gedachten en gevoelens. Terwijl je dit doet, zal je therapeut bilaterale stimulatie toepassen, bijvoorbeeld door je te vragen om met je ogen naar hun handbewegingen te volgen of door gebruik te maken van geluidssignalen in beide oren.
Emotionele lading verminderen en nieuwe inzichten verkrijgen
Deze combinatie helpt je om de emotionele lading van de herinnering te verminderen en nieuwe inzichten te verkrijgen.
EMDR therapie: mogelijke bijwerkingen en risico’s
Hoewel EMDR therapie over het algemeen als veilig wordt beschouwd, zijn er enkele mogelijke bijwerkingen en risico’s waar cliënten zich bewust van moeten zijn. Een veelvoorkomende ervaring tijdens of na een sessie is dat cliënten zich emotioneel overweldigd kunnen voelen of dat oude herinneringen opnieuw naar boven komen. Dit kan leiden tot tijdelijke toename van angst of verdriet, wat soms ontmoedigend kan zijn voor cliënten.
Het is cruciaal dat cliënten openhartig communiceren met hun therapeut over hun ervaringen tijdens de sessies. Een goede therapeut zal in staat zijn om deze reacties te begeleiden en technieken aan te bieden om ermee om te gaan. In sommige gevallen kan het nodig zijn om extra ondersteuning of copingstrategieën aan te bieden om ervoor te zorgen dat cliënten zich veilig voelen tijdens het proces.
Het is ook belangrijk om te benadrukken dat EMDR niet geschikt is voor iedereen; mensen met bepaalde psychische aandoeningen of ernstige instabiliteit kunnen baat hebben bij andere vormen van therapie voordat ze aan EMDR beginnen.
EMDR therapie: hoe vind je een geschikte therapeut?
Het vinden van een geschikte EMDR therapeut kan een belangrijke stap zijn in je herstelproces. Begin met het zoeken naar professionals die gespecialiseerd zijn in trauma-therapie en specifiek EMDR hebben gecertificeerd. Veel therapeuten vermelden hun specialisaties op hun websites of in hun profielen op platforms voor geestelijke gezondheidszorg.
Een goede manier om een therapeut te vinden is door aanbevelingen te vragen aan vrienden, familie of zorgverleners die ervaring hebben met EMDR therapie. Daarnaast kun je online zoekmachines gebruiken om therapeuten in jouw omgeving te vinden die deze behandeling aanbieden. Het is ook nuttig om voorafgaand aan de eerste afspraak contact op te nemen met potentiële therapeuten om vragen te stellen over hun ervaring met EMDR en hun behandelmethoden.
Bij het kiezen van een therapeut is het belangrijk dat je je op je gemak voelt bij hen en dat er een goede klik is. Een vertrouwensband tussen cliënt en therapeut is essentieel voor het succes van de behandeling. Neem de tijd om verschillende therapeuten te overwegen voordat je een definitieve keuze maakt; dit kan bijdragen aan een effectievere en aangenamere therapie-ervaring.
Een interessant artikel dat aansluit bij EMDR is “Je brein als bondgenoot bij traumaverwerking” op de website van Refunction. In dit artikel wordt dieper ingegaan op hoe het brein een belangrijke rol kan spelen bij het verwerken van trauma’s. Het benadrukt het belang van het begrijpen van de werking van het brein en hoe dit kan helpen bij het herstellen van traumatische ervaringen. Voor meer informatie over dit onderwerp, kun je het artikel hier lezen.
FAQs
Wat is EMDR?
EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Het is een therapie die wordt gebruikt voor de verwerking van traumatische ervaringen.
Hoe werkt EMDR?
Bij EMDR wordt de cliënt gevraagd om de traumatische gebeurtenis te herinneren terwijl de therapeut afleidende stimuli aanbiedt, zoals oogbewegingen of geluiden. Dit zou helpen om de traumatische herinnering te verwerken.
Voor welke klachten wordt EMDR gebruikt?
EMDR wordt voornamelijk gebruikt voor de behandeling van posttraumatische stressstoornis (PTSS), maar kan ook effectief zijn bij andere traumagerelateerde klachten, zoals angststoornissen en depressie.
Is EMDR geschikt voor iedereen?
EMDR is over het algemeen geschikt voor volwassenen en kinderen, mits zij voldoende stabiel zijn om de therapie aan te kunnen. Het is belangrijk om dit te bespreken met een gekwalificeerde EMDR-therapeut.
Zijn er bijwerkingen van EMDR?
Sommige mensen ervaren tijdelijke verergering van klachten na een EMDR-sessie, maar dit zou meestal van korte duur zijn. Het is belangrijk om eventuele bijwerkingen te bespreken met de therapeut.