EMDR, of Eye Movement Desensitization and Reprocessing, is een psychotherapeutische benadering die in de jaren ’80 werd ontwikkeld door Francine Shapiro. Het is vooral bekend geworden als een effectieve behandeling voor posttraumatische stressstoornis (PTSS), maar het wordt ook toegepast bij andere psychische aandoeningen zoals angststoornissen, depressie en fobieën. EMDR richt zich op het verwerken van traumatische herinneringen door middel van bilaterale stimulatie, meestal in de vorm van oogbewegingen.
Dit proces helpt cliënten om de emotionele lading van deze herinneringen te verminderen, waardoor ze beter in staat zijn om met hun ervaringen om te gaan. De therapie is opgebouwd uit verschillende fasen die samen een gestructureerde aanpak bieden voor het verwerken van trauma. Tijdens de sessies worden cliënten aangemoedigd om zich te concentreren op specifieke traumatische herinneringen terwijl ze tegelijkertijd bilaterale stimulatie ervaren.
Dit kan helpen om de manier waarop het brein deze herinneringen opslaat en verwerkt te veranderen. EMDR is uniek in zijn aanpak, omdat het niet alleen gericht is op het praten over het trauma, maar ook op het actief verwerken ervan op een neurologisch niveau.
Hoe werkt EMDR therapie?
De werking van EMDR therapie is gebaseerd op de theorie dat traumatische ervaringen vaak niet goed worden verwerkt door het brein. Wanneer iemand een traumatische gebeurtenis meemaakt, kan dit leiden tot een verstoring in de manier waarop herinneringen worden opgeslagen. Hierdoor kunnen deze herinneringen levendig en overweldigend blijven, wat leidt tot symptomen van PTSS en andere psychische problemen.
EMDR helpt bij het herstructureren van deze herinneringen door middel van bilaterale stimulatie, wat de hersenen aanmoedigt om de informatie op een meer adaptieve manier te verwerken.
Terwijl ze dit doen, begeleidt de therapeut hen in het uitvoeren van bilaterale stimulatie, zoals het volgen van de bewegingen van de vingers van de therapeut met hun ogen.
Dit proces kan helpen om de emotionele intensiteit van de herinnering te verminderen en nieuwe inzichten te verkrijgen. Het idee is dat door deze combinatie van focus en stimulatie, de cliënt in staat is om de herinnering opnieuw te verwerken en deze minder belastend te maken.
Voor wie is EMDR therapie geschikt?
EMDR therapie is geschikt voor een breed scala aan cliënten, vooral voor degenen die lijden aan posttraumatische stressstoornis (PTSS). Dit kan voortkomen uit verschillende soorten trauma, zoals militaire ervaringen, seksueel geweld, verkeersongevallen of natuurrampen. Naast PTSS kan EMDR ook effectief zijn voor mensen met angststoornissen, zoals paniekstoornis of sociale angst, en voor degenen die worstelen met depressieve symptomen of fobieën.
De veelzijdigheid van EMDR maakt het een waardevolle optie voor veel mensen die psychische hulp zoeken. Het is belangrijk op te merken dat EMDR niet voor iedereen geschikt is. Personen met ernstige psychische aandoeningen, zoals psychose of ernstige persoonlijkheidsstoornissen, kunnen baat hebben bij andere vormen van therapie voordat ze EMDR overwegen.
Daarnaast is het essentieel dat cliënten zich veilig en comfortabel voelen bij hun therapeut, aangezien het proces soms intense emoties kan oproepen.
De wetenschappelijke onderbouwing van EMDR therapie
De effectiviteit van EMDR therapie is goed gedocumenteerd in talrijke wetenschappelijke studies en meta-analyses. Onderzoek heeft aangetoond dat EMDR een effectieve behandeling is voor PTSS, met vergelijkbare of zelfs betere resultaten dan traditionele vormen van therapie zoals cognitieve gedragstherapie (CGT). Een belangrijke studie gepubliceerd in het tijdschrift “Journal of Traumatic Stress” toonde aan dat EMDR-sessies leidden tot significante verminderingen in PTSS-symptomen bij deelnemers na slechts enkele behandelingen.
Bovendien heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) EMDR erkend als een aanbevolen behandelingsoptie voor PTSS. Dit geeft aan dat er een sterke wetenschappelijke basis is voor het gebruik van deze therapie bij mensen die lijden aan trauma-gerelateerde symptomen. De mechanismen achter EMDR zijn ook onderwerp van onderzoek; studies suggereren dat bilaterale stimulatie kan helpen bij het verbeteren van de communicatie tussen verschillende delen van de hersenen, wat leidt tot een betere verwerking van emotionele ervaringen.
De stappen van een EMDR therapie sessie
Een typische EMDR-sessie bestaat uit verschillende stappen die samen een gestructureerd proces vormen. De eerste stap is de geschiedenis en diagnose, waarbij de therapeut informatie verzamelt over de cliënt en hun trauma’s. Dit helpt om een duidelijk beeld te krijgen van de problemen waarmee de cliënt worstelt en welke specifieke herinneringen moeten worden aangepakt tijdens de sessies.
Na deze initiële fase volgt de voorbereiding, waarin de therapeut uitleg geeft over wat de cliënt kan verwachten tijdens de EMDR-sessies. Dit omvat ook het aanleren van ontspanningstechnieken die de cliënt kan gebruiken als ze zich overweldigd voelen tijdens het proces. Vervolgens komt de desensibilisatie fase, waarin de cliënt zich richt op hun traumatische herinnering terwijl ze bilaterale stimulatie ervaren.
Deze fase kan emotioneel intens zijn, maar is cruciaal voor het verwerkingsproces. De sessie eindigt meestal met een afsluitingsfase waarin de therapeut samen met de cliënt reflecteert op wat er tijdens de sessie is gebeurd en eventuele nieuwe inzichten bespreekt.
De voordelen van EMDR therapie
Een van de belangrijkste voordelen van EMDR therapie is de snelheid waarmee cliënten vaak verbetering ervaren. In vergelijking met traditionele vormen van therapie kan EMDR in veel gevallen sneller leiden tot significante verminderingen in symptomen van PTSS en andere gerelateerde aandoeningen. Veel cliënten rapporteren na enkele sessies al een merkbare afname van hun angst en stressniveaus.
Daarnaast biedt EMDR een unieke benadering die niet alleen gericht is op praten over trauma’s, maar ook op het actief verwerken ervan op neurologisch niveau. Dit kan leiden tot diepere inzichten en veranderingen in hoe cliënten hun ervaringen waarnemen en ermee omgaan. Bovendien zijn er relatief weinig bijwerkingen gerapporteerd in vergelijking met sommige medicamenteuze behandelingen, waardoor EMDR een aantrekkelijke optie kan zijn voor mensen die op zoek zijn naar alternatieve behandelmethoden.
Mogelijke bijwerkingen en risico’s van EMDR therapie
Hoewel EMDR over het algemeen als veilig wordt beschouwd, zijn er enkele mogelijke bijwerkingen en risico’s waar cliënten zich bewust van moeten zijn. Tijdens het proces kunnen intense emoties naar boven komen, wat kan leiden tot tijdelijke verergering van symptomen zoals angst of verdriet. Dit is vaak een normaal onderdeel van het verwerkingsproces, maar het kan voor sommige cliënten overweldigend zijn.
Daarnaast kunnen sommige mensen na een sessie last hebben van vermoeidheid of hoofdpijn als gevolg van de emotionele belasting die ze hebben ervaren. Het is belangrijk dat cliënten open communiceren met hun therapeut over hun ervaringen tijdens en na de sessies, zodat eventuele zorgen kunnen worden aangepakt en er passende ondersteuning kan worden geboden.
Het vinden van een gekwalificeerde EMDR therapeut
Het vinden van een gekwalificeerde EMDR therapeut is cruciaal voor het succes van de behandeling. Cliënten kunnen beginnen met het zoeken naar therapeuten die gespecialiseerd zijn in EMDR via professionele organisaties zoals de Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie (NVP) of de Vereniging EMDR Nederland (VEN). Deze organisaties bieden vaak lijsten met gecertificeerde therapeuten die voldoen aan bepaalde opleidings- en kwaliteitsnormen.
Bij het kiezen van een therapeut is het belangrijk om rekening te houden met hun ervaring en specialisatie binnen EMDR. Een kennismakingsgesprek kan ook nuttig zijn om te bepalen of er een goede klik is tussen cliënt en therapeut, wat essentieel is voor een effectieve behandeling. Het proces kan uitdagend zijn, maar met de juiste ondersteuning kunnen cliënten significante vooruitgang boeken in hun herstelproces door middel van EMDR therapie.
Een ander interessant artikel dat aansluit bij het overwinnen van angsten is “Hyperventilatie en paniekaanvallen begrijpen en overwinnen” van Refunction. In dit artikel wordt dieper ingegaan op de relatie tussen hyperventilatie en paniekaanvallen en worden tips gegeven om hiermee om te gaan. Voor meer informatie over dit onderwerp en andere gerelateerde artikelen, kun je een kijkje nemen op de website van Refunction.
FAQs
Wat is EMDR?
EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Het is een therapie die oorspronkelijk is ontwikkeld voor de behandeling van trauma’s, maar wordt nu ook toegepast bij andere angstgerelateerde problemen.
Hoe werkt EMDR?
Bij EMDR wordt de cliënt gevraagd om aan de traumatische gebeurtenis te denken terwijl de therapeut afleidende stimuli aanbiedt, zoals oogbewegingen, geluiden of aanrakingen. Dit zou helpen om de nare herinneringen te verwerken en de emotionele lading ervan te verminderen.
Voor welke problemen kan EMDR worden gebruikt?
EMDR wordt voornamelijk gebruikt voor de behandeling van trauma’s, zoals PTSS (posttraumatische stressstoornis), maar kan ook effectief zijn bij andere angstgerelateerde problemen, zoals fobieën, paniekaanvallen en sociale angst.
Is EMDR een bewezen methode?
Ja, EMDR is een bewezen effectieve behandelmethode voor trauma- en angstgerelateerde problemen. Het wordt aanbevolen door verschillende internationale gezondheidsorganisaties, waaronder de World Health Organization (WHO) en de American Psychological Association (APA).
Zijn er risico’s verbonden aan EMDR?
Over het algemeen wordt EMDR als een veilige therapie beschouwd. Echter, net als bij elke vorm van therapie, zijn er enkele risico’s, zoals het tijdelijk verergeren van symptomen of het herbeleven van nare herinneringen. Het is belangrijk om EMDR te ondergaan onder begeleiding van een getrainde en ervaren therapeut.