Verwerk je trauma's met EMDR: Een wetenschappelijk bewezen aanpak - Refunction.nl

EMDR, of Eye Movement Desensitization and Reprocessing, is een psychotherapeutische benadering die in de jaren ’80 is ontwikkeld door Francine Shapiro. Het is vooral bekend geworden als een effectieve behandeling voor posttraumatische stressstoornis (PTSS), maar het wordt ook toegepast bij andere psychische aandoeningen zoals angststoornissen, depressie en fobieën. EMDR-therapie richt zich op het verwerken van traumatische herinneringen door middel van bilaterale stimulatie, meestal in de vorm van oogbewegingen.

Dit proces helpt cliënten om de emotionele lading van deze herinneringen te verminderen, waardoor ze beter in staat zijn om met hun ervaringen om te gaan. De therapie is opgebouwd uit verschillende fasen die samen een gestructureerde aanpak bieden voor het verwerken van trauma. Tijdens de sessies worden cliënten aangemoedigd om zich te concentreren op specifieke traumatische herinneringen terwijl ze tegelijkertijd bilaterale stimulatie ervaren.

Dit kan niet alleen via oogbewegingen, maar ook door geluiden of aanrakingen. Het doel is om de manier waarop het brein deze herinneringen opslaat te veranderen, zodat ze minder belastend worden en de cliënt weer controle over zijn of haar leven kan krijgen.

Hoe werkt EMDR-therapie?

De werking van EMDR-therapie is gebaseerd op de theorie dat trauma de normale verwerkingsmechanismen van het brein verstoort. Wanneer iemand een traumatische ervaring meemaakt, kan deze ervaring niet goed worden geïntegreerd in het geheugen. Dit leidt tot herbelevingen, nachtmerries en andere symptomen die kenmerkend zijn voor PTSS.

EMDR helpt bij het herstellen van deze verstoorde verwerking door het brein te stimuleren om de herinneringen opnieuw te verwerken. Tijdens een EMDR-sessie vraagt de therapeut de cliënt om zich een specifieke traumatische gebeurtenis voor te stellen en de bijbehorende gedachten en gevoelens te verkennen. Tegelijkertijd wordt er bilaterale stimulatie toegepast, wat het brein helpt om de emotionele lading van de herinnering te verminderen.

Dit proces kan leiden tot nieuwe inzichten en een herinterpretatie van de gebeurtenis, waardoor de cliënt minder last heeft van de symptomen die met het trauma gepaard gaan. De combinatie van het ophalen van herinneringen en de bilaterale stimulatie zorgt ervoor dat de cliënt in staat is om op een veilige manier met zijn of haar trauma om te gaan.

Voor wie is EMDR-therapie geschikt?

EMDR-therapie is vooral geschikt voor mensen die lijden aan posttraumatische stressstoornis (PTSS) als gevolg van een ingrijpende gebeurtenis, zoals een ongeluk, geweld of een natuurramp.

De therapie is niet alleen beperkt tot volwassenen; ook kinderen en adolescenten kunnen baat hebben bij EMDR, mits de therapeut ervaring heeft met deze leeftijdsgroep.

Het is belangrijk op te merken dat EMDR niet voor iedereen geschikt is. Mensen met ernstige psychische aandoeningen, zoals psychose of ernstige persoonlijkheidsstoornissen, kunnen mogelijk niet goed reageren op deze therapievorm. Daarnaast kan het voor sommige cliënten moeilijk zijn om zich open te stellen voor het ophalen van traumatische herinneringen.

In dergelijke gevallen kan een andere therapeutische benadering meer geschikt zijn. Een grondige evaluatie door een gekwalificeerde therapeut is essentieel om te bepalen of EMDR-therapie de juiste keuze is.

De wetenschappelijke onderbouwing van EMDR-therapie

De effectiviteit van EMDR-therapie is uitgebreid bestudeerd en er zijn talloze wetenschappelijke onderzoeken die de voordelen ervan aantonen. Verschillende meta-analyses hebben aangetoond dat EMDR net zo effectief is als andere vormen van traumabehandeling, zoals cognitieve gedragstherapie (CGT). De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en andere professionele organisaties hebben EMDR erkend als een evidence-based behandeling voor PTSS.

Een belangrijk aspect van de wetenschappelijke onderbouwing is dat EMDR niet alleen symptomen vermindert, maar ook de kwaliteit van leven van cliënten verbetert. Onderzoek heeft aangetoond dat cliënten na EMDR-sessies vaak minder last hebben van herbelevingen en nachtmerries, en dat ze beter in staat zijn om hun dagelijkse leven weer op te pakken. Bovendien blijkt uit studies dat de effecten van EMDR vaak langdurig zijn, wat betekent dat cliënten na afloop van de therapie nog steeds profiteren van de geleerde vaardigheden en inzichten.

De stappen van een EMDR-therapiesessie

Een typische EMDR-sessie bestaat uit verschillende stappen die samen een gestructureerd proces vormen. De eerste stap is het opbouwen van een vertrouwensrelatie tussen de therapeut en de cliënt. Dit is cruciaal, omdat het ophalen van traumatische herinneringen emotioneel belastend kan zijn.

Na het identificeren van de herinneringen begint het daadwerkelijke EMDR-proces. De cliënt wordt gevraagd om zich te concentreren op de gekozen herinnering terwijl hij of zij bilaterale stimulatie ontvangt.

Dit kan inhouden dat de cliënt met zijn of haar ogen volgt hoe de therapeut zijn of haar hand beweegt, of dat er gebruik wordt gemaakt van geluiden die afwisselend in elk oor worden afgespeeld. Gedurende deze fase kan de therapeut vragen stellen om inzicht te krijgen in de gedachten en gevoelens die naar boven komen. Na de bilaterale stimulatie volgt een fase waarin de cliënt wordt aangemoedigd om na te denken over wat er tijdens het proces is gebeurd.

Dit kan leiden tot nieuwe inzichten en veranderingen in hoe de cliënt naar de traumatische gebeurtenis kijkt. De sessie eindigt meestal met een ontspanningsoefening om ervoor te zorgen dat de cliënt zich weer veilig en gegrond voelt voordat hij of zij naar huis gaat.

Mogelijke bijwerkingen en risico’s van EMDR-therapie

Hoewel EMDR-therapie over het algemeen als veilig wordt beschouwd, kunnen er bijwerkingen optreden. Sommige cliënten ervaren tijdelijke toename van angst of emotionele pijn tijdens of na een sessie, vooral wanneer ze geconfronteerd worden met intense herinneringen. Dit kan leiden tot gevoelens van overweldiging of verdriet, wat begrijpelijk is gezien de aard van het proces.

Het is belangrijk dat therapeuten goed voorbereid zijn op deze reacties en cliënten begeleiden in het omgaan met deze emoties. Daarnaast kunnen er fysieke reacties optreden, zoals hoofdpijn of vermoeidheid na een sessie. Deze symptomen zijn meestal tijdelijk en verdwijnen vaak snel.

Het is cruciaal dat cliënten openhartig communiceren met hun therapeut over hun ervaringen, zodat eventuele bijwerkingen adequaat kunnen worden aangepakt. In sommige gevallen kan het nodig zijn om het tempo van de sessies aan te passen of aanvullende technieken toe te passen om ervoor te zorgen dat de cliënt zich comfortabel voelt tijdens het proces.

EMDR-therapie in de praktijk: ervaringen van cliënten

De ervaringen van cliënten met EMDR-therapie variëren sterk, maar veel mensen rapporteren positieve veranderingen in hun leven na behandeling. Cliënten beschrijven vaak een gevoel van opluchting wanneer ze eindelijk in staat zijn om hun trauma’s onder ogen te zien en deze te verwerken. Een veelgehoorde ervaring is dat mensen na enkele sessies al significante verbeteringen merken in hun symptomen, zoals minder herbelevingen en een vermindering van angstgevoelens.

Sommige cliënten geven aan dat ze aanvankelijk sceptisch waren over EMDR, maar dat ze naarmate ze verder in het proces kwamen, steeds meer vertrouwen kregen in de effectiviteit ervan. Het gevoel dat ze niet langer gevangen zitten in hun trauma’s maar deze kunnen herinterpreteren, geeft hen nieuwe hoop en perspectief op hun leven. Er zijn ook verhalen van mensen die na jarenlange worsteling met hun trauma eindelijk verlichting vonden door EMDR-therapie.

Het vinden van een gekwalificeerde EMDR-therapeut

Het vinden van een gekwalificeerde EMDR-therapeut is essentieel voor een succesvolle behandeling. Het is belangrijk om te zoeken naar therapeuten die specifiek zijn opgeleid in EMDR-technieken en die ervaring hebben met het behandelen van trauma’s. Veel therapeuten vermelden hun specialisaties op hun websites of in hun profielinformatie op platforms voor geestelijke gezondheidszorg.

Een goede manier om een therapeut te vinden is via aanbevelingen van huisartsen of andere zorgverleners, maar ook online zoekopdrachten kunnen nuttig zijn. Het is raadzaam om eerst een kennismakingsgesprek aan te vragen om te bepalen of er een goede klik is tussen jou en de therapeut. Tijdens dit gesprek kun je vragen stellen over hun ervaring met EMDR en hoe zij hun sessies structureren.

Het is belangrijk dat je je op je gemak voelt bij je therapeut, aangezien dit een cruciale factor is voor het succes van de behandeling.

Een interessant artikel dat aansluit bij het onderwerp van het verwerken van trauma’s met EMDR is “Psychosomatische fysiotherapie: wat is dat eigenlijk?” op