EMDR, of Eye Movement Desensitization and Reprocessing, is een psychotherapeutische benadering die in de jaren ’80 werd ontwikkeld door Francine Shapiro. Het is ontworpen om mensen te helpen bij het verwerken van traumatische ervaringen. De therapie richt zich op het verminderen van de emotionele lading die aan deze herinneringen is verbonden.
Tijdens een EMDR-sessie worden cliënten aangemoedigd om zich een traumatische gebeurtenis voor de geest te halen, terwijl ze tegelijkertijd een vorm van bilaterale stimulatie ondergaan, meestal in de vorm van oogbewegingen. Dit proces helpt om de manier waarop de hersenen trauma verwerken te veranderen, waardoor de cliënt minder last heeft van de herinneringen. De kern van EMDR ligt in het idee dat trauma de normale verwerkingsmechanismen van de hersenen verstoort.
Wanneer iemand een traumatische ervaring meemaakt, kan deze ervaring vast komen te zitten in het geheugen, wat leidt tot herbelevingen, nachtmerries en andere symptomen van posttraumatische stressstoornis (PTSS). EMDR helpt om deze vastzittende herinneringen opnieuw te verwerken, zodat ze minder belastend worden en beter geïntegreerd kunnen worden in het algehele geheugen van de persoon.
Hoe kan EMDR helpen bij PTSS?
EMDR is bijzonder effectief gebleken voor mensen die lijden aan PTSS, een aandoening die vaak voorkomt na het ervaren van een traumatische gebeurtenis. De symptomen van PTSS kunnen variëren van intense angst en flashbacks tot emotionele numbness en vermijdingsgedrag. Door gebruik te maken van EMDR kunnen cliënten hun trauma’s op een veilige manier onder ogen zien en deze in een nieuwe context plaatsen.
Dit kan leiden tot een significante vermindering van symptomen en een verbetering van de algehele kwaliteit van leven. Een belangrijk aspect van EMDR is dat het cliënten in staat stelt om hun eigen verhaal te vertellen en hun emoties te verkennen zonder overweldigd te worden door de pijn die met het trauma gepaard gaat. Dit proces kan catharsis bieden en helpt bij het herstructureren van negatieve gedachten en overtuigingen die voortkomen uit de traumatische ervaring.
Door deze negatieve gedachten te vervangen door positievere en realistischere perspectieven, kunnen cliënten hun zelfbeeld en hun relaties met anderen verbeteren.
De wetenschap achter EMDR
De effectiviteit van EMDR is goed gedocumenteerd in wetenschappelijk onderzoek. Studies hebben aangetoond dat EMDR vergelijkbare of zelfs betere resultaten kan opleveren dan traditionele vormen van therapie, zoals cognitieve gedragstherapie (CGT). Een meta-analyse gepubliceerd in het tijdschrift “Psychological Bulletin” toonde aan dat EMDR een significante afname van PTSS-symptomen kan bewerkstelligen, met veel cliënten die na een relatief kort aantal sessies aanzienlijke verbeteringen ervaren.
De mechanismen achter EMDR zijn nog steeds onderwerp van onderzoek, maar er zijn verschillende theorieën over hoe het werkt. Een populaire hypothese is dat de bilaterale stimulatie, zoals oogbewegingen, helpt om de hersenen te resetten en de verwerking van trauma te vergemakkelijken. Dit zou kunnen leiden tot een betere integratie van traumatische herinneringen in het geheugen, waardoor ze minder verstorend worden.
Daarnaast kan de therapie ook helpen bij het verminderen van angst en spanning door het activeren van ontspanningsmechanismen in de hersenen.
De stappen van een EMDR therapie sessie
Een typische EMDR-sessie bestaat uit verschillende fasen die zorgvuldig zijn ontworpen om cliënten door het proces te begeleiden. De eerste stap is de geschiedenis en diagnose, waarbij de therapeut samen met de cliënt de traumatische ervaringen in kaart brengt en de specifieke doelen voor de therapie vaststelt. Dit is cruciaal omdat het helpt om een veilige basis te creëren voor verdere verwerking.
Na deze voorbereidende fase begint de daadwerkelijke EMDR-behandeling. De cliënt wordt gevraagd om zich te concentreren op een specifieke traumatische herinnering terwijl ze tegelijkertijd bilaterale stimulatie ondergaan. Dit kan inhouden dat ze hun ogen volgen terwijl de therapeut zijn of haar hand beweegt of door middel van geluidssignalen die afwisselend in elk oor worden afgespeeld.
De therapeut begeleidt hen door deze ervaringen heen en helpt hen om nieuwe inzichten te verkrijgen.
Het succes van EMDR therapie bij PTSS
Het succespercentage van EMDR bij PTSS is opmerkelijk hoog. Onderzoek heeft aangetoond dat veel cliënten na slechts enkele sessies aanzienlijke verbeteringen ervaren in hun symptomen. In sommige gevallen rapporteren cliënten zelfs dat ze volledig vrij zijn van PTSS-symptomen na een relatief korte behandelingsperiode.
Dit maakt EMDR tot een aantrekkelijke optie voor mensen die worstelen met de gevolgen van trauma. Bovendien is EMDR niet alleen effectief voor volwassenen; ook kinderen en adolescenten kunnen profiteren van deze therapievorm. Studies hebben aangetoond dat EMDR veilig en effectief is voor jongere cliënten, waarbij ze vaak sneller herstellen dan bij traditionele therapieën.
Dit benadrukt de veelzijdigheid en toepasbaarheid van EMDR in verschillende leeftijdsgroepen en situaties.
EMDR als een veilige en effectieve behandelingsoptie
Een van de belangrijkste voordelen van EMDR is dat het als een veilige behandelingsoptie wordt beschouwd. In tegenstelling tot sommige andere therapieën die mogelijk emotioneel belastend kunnen zijn, biedt EMDR een gestructureerde aanpak die cliënten helpt om hun trauma op een gecontroleerde manier te verwerken. De focus ligt op het creëren van een veilige omgeving waarin cliënten zich vrij voelen om hun ervaringen te delen zonder angst voor oordeel of hertraumatisering.
Bovendien zijn er weinig bijwerkingen verbonden aan EMDR, wat het een aantrekkelijke optie maakt voor mensen die mogelijk gevoelig zijn voor medicatie of andere invasieve behandelingen. De meeste cliënten ervaren na een sessie een gevoel van verlichting of zelfs opluchting, wat bijdraagt aan hun motivatie om door te gaan met de therapie.
Het belang van professionele begeleiding bij EMDR therapie
Hoewel EMDR krachtige resultaten kan opleveren, is het cruciaal dat deze therapie wordt uitgevoerd door goed opgeleide en ervaren professionals. De rol van de therapeut is essentieel in het proces; zij moeten niet alleen vertrouwd zijn met de technieken van EMDR, maar ook met de complexiteit van trauma en hoe dit verschillende mensen kan beïnvloeden. Een goede therapeut kan helpen om een veilige ruimte te creëren waarin cliënten zich vrij voelen om hun trauma’s te verkennen.
Daarnaast is het belangrijk dat therapeuten in staat zijn om signalen van overbelasting of distress bij hun cliënten op te merken en hierop te reageren. Dit kan betekenen dat ze technieken moeten toepassen om cliënten te helpen kalmeren of dat ze moeten besluiten om tijdelijk af te wijken van het protocol als dat nodig is voor het welzijn van de cliënt. Professionele begeleiding zorgt ervoor dat het proces zowel effectief als veilig blijft.
Het begin van herstel: hoop voor mensen met PTSS
Voor veel mensen met PTSS kan EMDR een keerpunt zijn in hun herstelproces. Het biedt niet alleen verlichting van symptomen, maar ook hoop op een toekomst zonder de schaduw van trauma die hen achtervolgt. Door hun ervaringen onder ogen te zien en deze op een veilige manier te verwerken, kunnen cliënten beginnen met het heropbouwen van hun leven en relaties.
Het herstelproces is vaak niet eenvoudig en vereist tijd, geduld en toewijding. Echter, met de juiste ondersteuning en begeleiding kan EMDR mensen helpen om niet alleen hun trauma’s te overwinnen, maar ook sterker uit de ervaring te komen. Het biedt hen de kans om opnieuw verbinding te maken met zichzelf en anderen, wat essentieel is voor een gezond en gelukkig leven na trauma.
Een ander interessant artikel dat je zou kunnen lezen is “Psychosomatische fysiotherapie: wat is dat eigenlijk?
In dit artikel wordt uitgelegd wat psychosomatische fysiotherapie inhoudt en hoe het kan helpen bij het behandelen van lichamelijke klachten die voortkomen uit psychische problemen. Het is een waardevolle aanvulling op het onderwerp van EMDR als redding bij PTSS en kan je meer inzicht geven in de verschillende behandelmethoden die beschikbaar zijn. Je kunt het artikel hier vinden: Psychosomatische fysiotherapie: wat is dat eigenlijk?.
FAQs
Wat is EMDR?
EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Het is een therapie die oorspronkelijk is ontwikkeld voor de behandeling van traumagerelateerde stoornissen, zoals PTSS. Tijdens EMDR wordt de cliënt gevraagd om de traumatische herinnering te herbeleven terwijl de therapeut afleidende stimuli aanbiedt, zoals oogbewegingen of geluiden.
Voor wie is EMDR geschikt?
EMDR is geschikt voor mensen die last hebben van traumagerelateerde stoornissen, zoals PTSS. Het kan ook effectief zijn bij andere angststoornissen, depressie en verslavingen.
Hoe werkt EMDR?
De exacte werking van EMDR is nog niet volledig begrepen, maar het wordt verondersteld dat de afleidende stimuli tijdens de therapie helpen om de traumatische herinnering te verwerken en te neutraliseren, waardoor de emotionele lading ervan afneemt.
Wat zijn de voordelen van EMDR?
EMDR kan leiden tot snelle vermindering van traumagerelateerde klachten en symptomen. Het kan ook leiden tot blijvende veranderingen in de manier waarop de persoon de traumatische gebeurtenis ervaart.
Zijn er risico’s verbonden aan EMDR?
Over het algemeen wordt EMDR als een veilige therapie beschouwd. Echter, sommige mensen kunnen tijdens de therapie emotionele of fysieke reacties ervaren, zoals vermoeidheid, hoofdpijn of emotionele ontregeling. Het is belangrijk om dit te bespreken met een gekwalificeerde EMDR-therapeut.